Modernistyczna broszka
Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego ORNO, Warszawa, Polska, lata 60. XX w.
srebro pr. 0,800, turkus, 5,3 x 5,3 cm x 1,5 cm, masa: 21,80 g., znaki złotnicze: punca wytwórni, próba srebra (3)
projekt z roku 1960, Jerzego Szkrabko
Dla niektórych "orno" to słowo nie znaczące nic poza jego łacińskim pochodzeniem "zdobię", ale dla wielu to symbol najpiękniejszej, polskiej biżuterii.
Spółdzielnia ORNO powstała w 1949 r., w Warszawie dzięki umiłowaniu złotnictwa. Niegdyś była przejawem luksusu i ekstrawagancji, ale dziś nic się nie zmieniło, wciąż jest poszukiwana, wyjątkowa, jak widać ponadczasowa.
Brosza składa się z owalu na kształt puklerza, tarczę ozdabiają wycięte półksiężyce rozmieszczone w sąsiedztwie wypukłości stanowiących turkusy lub srebro. Całość masywna, solidna, taka trochę surowa, drapieżna, ale jednocześnie przez ażurową budowę delikatna, lekka i w tym tkwi cała magia wyrobu.
Brosza wydaje się ekstrawagancka, a każdej stylizacji, nawet tej codziennej nada tego wyszukanego pazura, klejnot z klasą pasujący zarówno do powściągliwego stroju dziennego typu kostium, czy garnitur, a także do wieczorowej sukni.
Słowo ORNO pochodzi z łaciny i znaczy zdobię. Tak trafną nazwę wybrali w 1949 roku
założyciele Spółdzielni Rękodzieła Artystycznego ORNO – Romuald Rochacki i Adam Jabłoński.
Ta jedna z najsłynniejszych firm jubilerskich i metaloplastycznych doby PRL-u nieprzerwanie działała aż do 1998 roku w Warszawie przy ulicy
Wspólnej, gdzie mieściły się wzorcownia, warsztaty i sklep firmowy.
Choć minęło sporo czasu od kiedy zakończyła swoją działalność artystyczną, to biżuteria i drobne wyroby użytkowe i dekoracyjne nie tylko nie straciły na popularności, ale wręcz zyskały na wartości i są poszukiwane przez kolekcjonerów na całym świecie.
Ich stylistyka jest rozpoznawalna, wyroby wyróżnia staranny warsztat – niezliczone kombinacje ornamentów ze srebra, wyginanego w kwiaty, serduszka i abstrakcyjne esy-floresy.
Często srebro łączone jest z półszlachetnymi kamieniami czy bursztynem.
Lokal przy Wspólnej 63 w Warszawie był przez pół wieku sklepem firmowym, wzorcownią i warsztatami Spółdzielni Rękodzieła Artystycznego ORNO , jednej z najsłynniejszych firm jubilerskich i metaloplastycznych doby PRL-u.